Dwa dni temu (14. 11) przygotowując się na zajęcia z technologii gastronomi o wypiekach dowiedziałam się, że na tą datę przypada święto cukrzycy.
Notatki aż wypadły mi z rąk, ponieważ wiem, jak poważna i powszechna jest to choroba. Niestety taka prawda, że wiele osób bagatelizuje tą przypadłość. Polsce już co najmniej 3 mln Polaków choruje na cukrzycę, ale nawet 1 mln spośród nich nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ nie dostali jednoznacznej diagnozy. Z uwagi na powszechność jej występowania jest nazywana chorobą społeczną i cywilizacyjną.
Choć jest to choroba nieuleczalna, w bardzo łatwy sposób można ją kontrolować za pomocą diety. Najważniejsza jest zmiana nawyków żywieniowych oraz włączenie do jadłospisu produktów, które nie powodują gwałtownego podwyższenia poziomu glukozy.
- Kto powinien stosować dietę cukrzycową?
Dieta cukrzycowa powinna być nieodłącznym elementem leczenia wszystkich typów cukrzycy. Wyróżnia się dwie podstawowe odmiany tej choroby:
cukrzyca typu 1 – inaczej cukrzyca insulinozależna to choroba o podłożu autoimmunologicznym, polega na niszczeniu komórek trzustkowych produkujących insulinę. Rozpoczyna się u dzieci lub w wieku młodzieńczym;
cukrzyca typu 2 – istotą choroby jest niewłaściwe działanie insuliny w tkankach, co prowadzi do podwyższenia poziomu cukru we krwi. Za jej rozwój odpowiedzialne są czynniki genetyczne i środowiskowe. Często wiąże się z otyłością i zazwyczaj występuje u osób dorosłych.
2. Cel diety cukrzycowej:
Dieta cukrzycowa w przebiegu cukrzycy typu 2 ma na celu przede wszystkim osiągnięcie i utrzymanie prawidłowego – czyli bliskiego normy – stężenia glukozy w surowicy krwi. Stosowanie diety cukrzycowej ma zapobiec wystąpieniu możliwych powikłań tej choroby, w tym stopy cukrzycowej, nefropatii oraz retinopatii. Odpowiednio skomponowana dieta pozwala ponadto na uzyskanie:
- optymalnego stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL i LDL oraz triglicerydów w surowicy krwi,
- optymalnego ciśnienia tętniczego, co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych,
- właściwej masy ciała
3. Najważniejsze zasady:
- dieta o niskim indeksie glikemicznym (IG, określa szybkość trawienia danego produktu i tempo wchłaniania cukru we krwi, a tym samym jego zdolność do podwyższania poziomu glukozy po jedzeniu, dlatego produkty o wysokim indeksie glikemicznym szybciej ulegają strawieniu, czego efektem jest gwałtowny wzrost, a następnie spadek stężenia glukozy we krwi)
- zasady zdrowego żywienia (regularne spożywanie posiłków, staranny dobór produktów, odpowiednie nawodnienie, a dodatkowo aktywność fizyczna)
- wybieranie produktów o jak najniższym stopniu przetworzenia
4. Rekomendowane produkty:
- naturalny nabiał i jego przetwory – jogurt, maślanka, kefir, zsiadłe mleko, sery;
- warzywa – brokuły, kalafior, cukinia, cebula, pomidory, ogórki, kapusta, sałata zielona i inne, brukselka, czosnek, fasola biała i czerwona, fasolka szparagowa, groch, groszek zielony, kalarepa, kukurydza, papryka, marchewka, pietruszka, por, soczewica, rzepa, rzodkiewka. Warzywa najlepiej spożywać na surowo;
- produkty zbożowe, makarony, płatki – chleb żytni z pełnego ziarna, ryż brązowy, kasze bulgur, gryczana, jęczmienna, makaron z pełnego ziarna, kuskus razowy, komosa ryżowa, płatki owsiane (zwykłe i górskie), otręby żytnie, pszenne i owsiane;
- mięso i ryby – kurczak, indyk, chuda wołowina, chuda wieprzowina, cielęcina, dziczyzna, królik, wszystkie ryby
- w umiarkowanych ilościach można również uwzględnić owoce – pomarańcze, grejpfruty, brzoskwinie, jabłka, morele, jagody, truskawki, maliny, jeżyny, porzeczki, winogrona, agrest, awokado, mało dojrzałe banany, cytrynę, wiśnie czy gruszki
- słodziki- ksylitol lub stewia
5. Co unikać w diecie:
- słodzone smakowe jogurty i inne przetwory mleczne;
- owoce – arbuz, dojrzałe banany, owoce z puszki, kandyzowane, owoce suszone słodzone;
- gotowaną dynię, ziemniaki, bób;
- cukier, miód, słodycze, słodzone gazowane napoje;chleb pszenny, drożdżówki i inne
- wypieki cukiernicze;kaszę jaglaną, kukurydzianą, ryż biały, płatki kukurydziane i inne śniadaniowe, płatki ryżowe i jaglane;
- większość produktów zbożowych bezglutenowych;
- tłustą wołowinę i wieprzowinę, baraninę, niskiej jakości wędliny i kiełbasy
Zdrówka!